door Matthijs Rorije

Schiedammer Robert van der Noordaa is net terug uit Kyiv. "We zijn in een aantal verschillende gebieden geweest. En de ergste waar ik was, was Irpin. Daar heb je die iconische foto dat die honderden mensen onder die brug staan. En daar is, 50, 70 % van die stad gewoon weggevaagd. De loco-burgemeester heeft ons twee-en-een-half uur lang met de auto door die stad gereden. We begonnen bij die brug. Dan kom je op een gegeven moment in woonwijken en dan is het van ‘hier staan 1500 woningen’ maar die zijn dan helemaal aan barrels geschoten. Dan staat er nog een halve muur en verrot geschoten kippenhok in de tuin en dat soort dingen. Helemaal uitgefikt enzo. Ja dat is echt, ja dan staan de tranen wel in je ogen als je dat ziet. Maar het interessante was wel dat die, ondanks die enorme oorlog, zijn mensen wel alles aan het renoveren. Oude panden die niet meer gered kunnen worden, worden gesloopt. Die brug wordt opnieuw gebouwd"

Robert vond het uniek en 'onwijs' om te zien dat de wederopbouw, ondanks alle beschietingen die elke dag doorgaan, al weer is begonnen. "Dat die mensen echt zoiets hebben van ‘dit is ons thuis en we gaan het gewoon herstellen’. En dat is een vreselijk dure stad. Er staan huizen, ik kan het niet betalen, ik bedoel daar betaal je gewoon zo 1,5 miljoen voor een woning."

"Je ziet wel dat er financiële hulp komt. Maar het geld is niet afdoende om dat even allemaal te herstellen. Die burgemeester zei ook over die 1500 huizen, dat zijn particuliere woningen. Moet je nagaan wat een geld dat zou kosten om dat allemaal even opnieuw te bouwen. En dan zie je dat ze gemeenteflats wel aan het restaureren zijn en uit Portugal heeft iemand betaald dat er een school weer wordt opgebouwd en dat soort dingen".

Het kost, zo vertelt Robert, natuurlijk ook heel veel tijd om dat weer opnieuw op te gaan bouwen. "Sommige mensen die niet terug kunnen, dat is gewoon puur omdat dat huis kapot geschoten is. Er staan nog drie muren en geen dak, niks. Dan hoef je daar niet te gaan wonen. Bij mensen waar dat huis nog enigszins intact is, daar staan mensen te schilderen, er wordt een nieuw raam ingezet, dat soort dingen."

Barre winter

"Je ziet dus nu dat Rusland met van die Iraanse drones en raketten, die powerplants (energievoorziening, red.) aan het aanvallen zijn. Dat was ook op de Russische tv. Daar zitten ze gewoon doodleuk te praten dat die Oekraïners doodvriezen en dat ze niks te eten hebben en geen water. Dat soort dingen. Dat is echt een soort terreuroorlog aan het voeren zijn. Dat is wel heel pijnlijk om te zien."

"Die bedreiging zit ook bij jouw familie. Jouw familie woont in het Zuiden" vraagt presentator Martijn van Noordennen. ."Ja klopt. In Cherson zoals ze hier in Nederland zeggen. In het noorden van die stad is een dam, een enorm reservoir. En dat is ook een hydro powerplant. Dus daar wordt door middel van water elektriciteit opgewekt, dat is een enorm krachtcentrale. En nou hebben die Russen dat blijkbaar helemaal vol gehangen met explosieven. Dus dat kunnen ze, als ze willen, dat elk moment laten ontploffen. En dan zou een enorm gebied overstromen. Dus je ziet nu dat die Russen die mensen aan het weghalen zijn uit dat gebied. Maar goed, dat is eigenlijk een soort ontvoeren. Want je bent gewoon Oekraïense bewoners, naar de Krim of naar Rusland aan het vervoeren. Dat valt ook gewoon onder genocide wetgeving. Al die kinderen weghalen daar, dat zijn natuurlijk gewoon regelrechte oorlogsmisdaden daar."

Contact met familie

Heb je nog contact met de familie? "Ja dat is goed gelukkig. De telefoon ligt er vaak uit, maar het contact via internet gaat goed".

Wat vertellen zij dan over wat ze meemaken? "Het klinkt misschien als niet relevant maar je merkt dat er een ontzettende eenzaamheid in zit. Die mensen zitten gewoon in een gebied waar ze afgesloten zijn van de rest van de wereld. En ja die willen gewoon hun kinderen en de rest van de familie zien. Ergens heen gaan en zo. Dit is gewoon een soort huisarrest. Je durft amper het huis uit. Je bent er niet zeker van dat je normaal eten kan krijgen. En er is allemaal Russisch eten in die supermarkt, maar daar word je ook niet heel blij van, van die kwaliteit. En je hebt continu de dreiging dat er iets gebeurt. Bij familie werd er twee straten verderop zo’n depot gebombardeerd. Dat was zo’n enorme explosie met een paddenstoelwolk. En dan denk je op dat moment dat wereld ongeveer vergaat. En dat is dan zo’n depot wat in de lucht gaat. Dus ja, er hoeft maar dit te gebeuren en het gaat mis."

Hoe is dat voor een deel van de schoonfamilie dat in veiligheid is? "Verschrikkelijk. Ja die roepen alleen maar we willen een familiereünie want dan weten ze zeker dat iedereen weer veilig is en bij mekaar is. Ik was in Kyiv ook bij familie en zeiden van, ik wil die reünie, want dan weten ze dat iedereen weg is uit dat gebied en veilig. Die maken zich natuurlijk continu zorgen. Je leeft met het gevoel dat je elk moment gebeld kan worden of in het nieuws kan zien dat er iets misgegaan is. Daar word je niet heel blij van".

Ga je nog terug?

"Ja ik hoop eigenlijk, als die mensen toch dat gebied uitkomen… Kijk als dat leger nu wegtrekt uit de stad en die gaat naar de andere kant van die rivier daar, dan zouden ze eigenlijk weer vrij zijn. Dan zouden ze daar weg kunnen. Ik denk dat we dan toch wel heel snel die kant op moeten om na 7 maanden weer familie te omarmen.."

Fragment uit de 245-ste aflevering van het live televisieprogramma Onder Ogen. Bekijk de hele aflevering hier: onder-ogen-oorlog-in-oekraine-halloween-speculaasvarken-zadenbibliotheek-en-politiek

Onder Ogen is er elke vrijdag vanaf 20:00 uur LIVE vanuit de Tv-studio Korenbeurs.
Heeft u tips voor ons programma of vragen voor onze gasten, geef het dan aan ons door!

Dagelijks het laatste nieuws, de nieuwste video's en een kijkje achter de schermen bij SCHIE in je mailbox ontvangen? Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief: https://bit.ly/2H7desN