advertentie

Kunstenaar Yayoi Kusama zorgde voor ophef in de jaren zestig in Schiedam, nu keert haar kunst terug naar het Stedelijk Museum

Internationaal wordt Yayoi Kusama beschouwd als een van de meest prominente figuren in de kunstwereld. Vanwege de bijzondere band met het Stedelijk Museum Schiedam komt er een tentoonstelling over de Nederlandse jaren van de Japanse kunstenares.

Rembrandt van der Heijden

door Rembrandt van der Heijden

woensdag 06 september 2023 15:10

De directe aanleiding voor de tentoonstelling is de geruchtmakende performance die Kusama in 1967 in het Stedelijk Museum Schiedam uitvoerde. "Toen heeft Yayoi Kusama in ons museum in de kapel een happening uitgevoerd, waarbij ze spontaan de kunstenaar Jan van Schoonhoven beschilderde met stipjes,” zegt conservator Catrien Schreuder van het Stedelijk Museum. Het tafereel waarbij Schoonhoven geheel uit de kleren ging, zorgde voor veel ophef in die tijd.

"Deze gebeurtenis speelde zich af ten tijde van de provo’s, happenings en de seksuele revolutie en zij wilde hiermee taboes doorbreken." Het is volgens Schreuder een verhaal wat in veel van haar biografieën is terug te vinden en daarom vindt Schreuder het om die reden ruim 55 jaar later een goede aanleiding om er nu een tentoonstelling aan te wijden en het werk naar Schiedam te halen.

Polkadot

De werken van Kusama hangen in galerieën over de hele wereld. Ze is vooral bekend geworden met haar polkadots. Grote installaties waar je in kunt stappen met lichtjes, stippen en kleur, waar je onderdeel van kunt zijn. "Dat is vooral haar latere werk,” legt Schreuder uit.

Tijdens de tentoonstelling zullen de werken te zien zijn die ze maakte tijdens verschillende periodes waarin ze in Nederland woonde en werkte, omstreeks 1965-1970. “Dat is denk ik ook een periode die haar als kunstenaar heel erg gevoed heeft. “Daarom laten wij het eerder werk zien. In die tijd maakte onder andere popachtige sculpturen of beplakte kleine voorwerpen zoals schoenen, blikjes en keukengerei met voorwerpen in de vorm van bijvoorbeeld penissen, waardoor het leek alsof haar hele wereld werd overwoekerd met fallusvormen.”

Waanbeelden

Yayoi Kusama (Matsumoto, 1929), wil laten zien wat er speelt in haar eigen binnenwereld. "Ze had te maken met stevige angsten en obsessies en dat wil ze bedwingen door bijna obsessief met haar kunst bezig te zijn.”  Volgens Schreuder beschrijft ze in haar biografieën dat ze al in haar vroege jeugd met dat soort waanbeelden te maken kreeg. "Had te maken met een moeilijke opvoeding en een gezin waarin ze zich niet thuis voelde. Dus er zijn allemaal trauma’s die er tot op de dag van vandaag voor hebben gezorgd dat ze mentale klachten heeft gehad. Ze heeft dat bedwongen als een soort zelftherapie, door heel erg veel te werken aan haar kunst.”

Op 23 september start de tentoonstelling: "De Nederlandse jaren 1965-1970," waarin een nieuw beeld van een jonge Yayoi Kusama wordt geschetst.

Kunstenaar Yayoi Kusama zorgde voor ophef in de jaren zestig in Schiedam, nu keert haar kunst terug naar het Stedelijk Museum
Yayoi Kusama, Naked Body Festival, Schiedam November 1967, Stedelijk Museum Schiedam. Foto Ton den Haan. Collectie 0-INSTITUTE