advertentie
Hoe Henkes-jenever een rol speelt bij Afrikaanse godenrituelen
In 1824 werd door Johannes Hermanus Henkes en twee andere vennoten een jeneverstokerij opgericht. In het Jenevermuseum in Schiedam is een tentoonstelling te zien over deze branderij. Historicus Michel Doortmont vertelt over waarom deze tentoonstelling is opgezet en wat voor rol Henkes 200 jaar later in Ghana en West-Afrika nog heeft.
door Dennis Koorevaar
maandag 02 december 2024 16:48
“De branderij was in Delfshaven gevestigd”, vertelt historicus Michel Doortmont. “Dat is, naast Schiedam, een van de belangrijkste jenever producerende plaatsen in de omgeving. Vanaf het begin is Henkes marktleider in de verkoop van jenevers.” Een deel van het archief van de branderij ligt bij het Jenevermuseum, geeft Doortmont aan. Naar een idee van de familie is de tentoonstelling opgezet om die 200 jaar te herdenken.
In de tentoonstelling zijn originele flessen, etiketten en archiefstukken te zien die de geschiedenis van de jeneverstokerij tot leven brengen. Ook wordt aandacht besteed aan de internationale invloed van Henkes.
Hoewel de jeneverbranderij Henkes oorspronkelijk werd opgericht in Delfshaven, zijn er meerdere historische links met Schiedam. Henkes werd in 1986 overgenomen door Bols, een merk dat sinds kort eigendom is van Nolet, gevestigd aan de Hoofdstraat in Schiedam.
Atlantische slavenhandel
Al snel na de oprichting van het bedrijf begin 19e eeuw wist de jeneverproducent in te spelen op de handel en exporteerde al vlot naar meerdere gebieden in het buitenland. “Deels in relatie tot de Atlantische slavenhandel. Daardoor was er een markt in Afrika.” Jenever speelde een belangrijke rol in de trans-Atlantische slavenhandel. Nederlandse handelaren gebruikten jenever als ruilmiddel om tot slaaf gemaakte mensen te kopen van Afrikaanse tussenhandelaren. Volgens Doortmont was dit bij het merk Henkes niet het geval.
Zo stelt de historicus dat het merk een populaire drank was in West-Afrika, vooral in Ghana, waar het een belangrijke symbolische waarde had. “Daar was het een drank die gedronken werd in de negentiende eeuw. Maar die gaandeweg steeds belangrijker werd als rituele drank.” Het werd bijvoorbeeld gebruikt om de goden goed gunstig te stemmen, geeft Doortmont aan. Daarbij vertelt de historicus dat dat vandaag de dag nog gebeurt.
De tentoonstelling ‘Henkes in de Wereld & Henkens in Huis’ is nog te zien in het Jenevermuseum tot en met 9 februari 2025.
