25 jaar geleden werd Daniël van Cotthem zomaar gedood: ‘Kan nog steeds iedereen overkomen’

In de nacht van 7 januari 2000 brengt Daniël zijn vriendin naar station Vlaardingen Oost. Hij wil haar afzetten bij de trein, zoals hij vaker deed. Maar deze keer loopt het anders. De vriendin van de 17-jarige Vlaardinger loopt langs een fles wodka van een groep dronken jongeren. Ze worden agressief en slaan Daniël meerdere malen op zijn hoofd. Daniël en zijn vriendin weten weg te vluchten. Later blijken de klappen op zijn hoofd toch fataal. Hij overlijdt op 9 januari in Erasmus MC.

Journalist Ruud Elmendorp maakte meerdere verhalen over het overlijden van Daniël. Hij herinnert zich de intense reacties.  “Iedereen was verdrietig en boos. Toch zag ik ook iets positiefs: voor het eerst stond een heel land op zijn achterste poten vanwege één moord. Dat was uitzonderlijk.”

‘Zou je een klas vol van willen’

“Het was een prettige evenwichtige jongen”, herinnert docent van Daniël, Willy van Bree zich. “Hij ging naar de School voor Journalistiek in Utrecht. Hij had een vriendin. Het was een jongen waar je een klas vol van zou willen hebben”, aldus de docent van middelbare school het Groen van Prinsterer Lyceum.

De dood van Daniël veroorzaakte een schokgolf door Vlaardingen en daarbuiten. Kort na het nieuws organiseerden vrienden een stille tocht. Een paar dagen later volgde een tweede stille tocht dat uitgroeide tot een massaal eerbetoon waaraan 20.000 mensen deelnamen. Oud-woordvoerder van de gemeente Vlaardingen Hans Mathijssen was betrokken bij de organisatie van de stille tocht en stond dicht bij de familie na het overlijden van hun zoon. “Ik herinner me een immense mensenmassa van een kilometer lang met fakkels. Dat emotioneerde ontzettend op dat moment.” Hij besefte op dat moment hoe bijzonder het was dat er zo’n sterke verbinding was tussen Vlaardingers en mensen van ver daarbuiten.  

‘In de bloei van hun leven’

Ter nagedachtenis aan Daniël en andere slachtoffers van zinloos geweld werd een monument geplaatst naast het station waar het drama plaatsvond. Kunstenaar Rini Hurkmans ontwierp het gedenkteken, genaamd ‘Het Boeket’. “Het is een foto van jonge mensen in de bloei van hun leven”, aldus Hurkmans. Het monument moet een boeket van mensen voorstellen tussen de 17 en 24 jaar oud. De leeftijd waarbinnen het meeste zinloos geweld plaatsvind. Het biedt troost en geeft een sombere tijd kleur,” legt de kunstenaar uit. “Het werk is zo ontworpen dat het door het licht verandert met de seizoenen, een herinnering die stilstaat in de tijd.”

De impact van Daniëls dood reikte verder dan het monument. Tien jaar lang werd in Vlaardingen de ‘Dag van Respect’ georganiseerd. Een dag waarin jongeren uit alle vierde middelbare schoolklassen uitleg krijgen over respect hebben voor elkaar. “We deden van alles: lessen over respect, sportevenementen met hulpverleners, en herdenkingen bij het monument”, vertelt docent en initiatiefnemer van de Dag van Respect, Willy van Bree.

‘Dag van respect’

Toch lijkt de aandacht voor zinloos geweld de afgelopen jaren te zijn weggeëbd.  “Ik heb de burgemeester gevraagd of we de Dag van Respect kunnen herintroduceren. We hebben een afschuwelijk incident meegemaakt met een jongen uit Schiedam die naar de bioscoop was gegaan. Hij is van zijn fiets getrokken en in elkaar geslagen. Het is belangrijk dat jongeren beseffen wat er kan gebeuren als je respect voor elkaar verliest.”

25 jaar later staat de gedachte aan het overlijden van Daniël nog steeds bij veel mensen in het geheugen gegrift. “Ik keek er van op dat het al 25 jaar geleden is”, vertelt Hurkmans. Van Bree heeft nog geregeld contact met de ouders van Daniël, die tegenwoordig in Engeland wonen. “Ze zijn opa en oma geworden. Het gaat goed, maar het blijft een enorme impact op je leven hebben. Het wordt nooit meer zoals het was.”