Vuurwerk verwacht in debat over asielzoekers Campanile, blijft het college overeind?

Hoe zat het ook alweer? In september kwam het nieuws naar buiten dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) 100 asielzoekers in Vlaardingen wilde huisvesten door het huren van kamers in het Campanile Hotel aan de Kethelweg in Vlaardinger-Ambacht. De gemeente Vlaardingen, bij monde van toenmalige wethouder Asiel Ivana Somers, gaf aan verrast en machteloos te zijn. “De gemeente heeft hier geen zeggenschap over.”

Deze uitspraken blijken drie maanden later niet het complete verhaal te vertellen. Uit stukken opgevraagd door Twee blijkt dat burgemeester Wijbenga vijf maanden eerder, in april, al contact had met het COA over de huur van het Campanile Hotel. “We hebben een aanbod in jouw gemeente voor 51 kamers in het Campanile”, schrijft het COA aan Wijbenga. “Dit gaan we wellicht doen. Is nog niet definitief, maar zo ben je weer bij.”

De uitspraken van Somers over de machteloosheid van de gemeente zijn half december weerlegd door minister Faber van Asiel. De Tweede Kamerfractie van JA21 had namelijk vragen gesteld over het Campanile Hotel in Vlaardingen. Eén van de antwoorden van Faber is: “Als een gemeente niet instemt met het realiseren van opvang voor asielzoekers vindt er geen opvang plaats.” Met andere woorden: de gemeente heeft het laatste woord over de opvang van asielzoekers.

‘Het roept zeker vragen op’

Het ‘interpellatiedebat’ in de Vlaardingse raad, dat vanaf 20:00 uur live te zien is bij Twee, moet volgens raadsleden starten met een uitleg van de bestuurders, Wijbenga en Somers. “Alle info wijst erop dat er informatie is achtergehouden en niet kenbaar is gemaakt”, aldus Jorn van der Bie, van Stadsbelangen Vlaardingen. “Dan is de insteek: leg maar uit. Waarom is de raad hierover niet geïnformeerd? Ze hadden genoeg mogelijkheden om het wel te vertellen.”

Ook Frans Hoogendijk van ONS.Vlaardingen is benieuwd naar de uitleg van de bewindslieden. “Wat heeft het college nou te zeggen over de publicatie? Reageer daar maar eens op.” Over een politieke tik op de vingers wil Hoogendijk nog niet spreken. “Wij hebben natuurlijk ook onze voorbereiding gedaan. Maar we zijn vooral heel benieuwd hoe ze reageren. Het vervolg is daarvan afhankelijk.”

Naast oppositiepartijen zijn ook coalitiepartijen nieuwsgierig naar de verdediging van Wijbenga en Somers. Rens de Ron (VVD) en Tom Vleeschhouwer (D66) vinden dat de raad voorzichtig te werk moet gaan. “De informatie die uit de stukken naar voren komt, roept zeker vragen op”, aldus Vleeschhouwer. “Het is belangrijk dat de bestuurders hier openheid over geven. Het debat moet vooral gericht zijn op verantwoording en transparantie, niet op het voeren van een politieke strijd.”

Motie van wantrouwen?

Als het aan Ron Boers, van oppositiepartij Heel de Stad, ligt moeten er consequenties volgen voor de bestuurders. “Politieke verschillen zijn prima, dat is juist de essentie van politiek, maar alles staat of valt bij eerlijkheid en openheid. Liegen is nooit een optie. Daarom gaat er wat Heel de Stad betreft ook een politieke tik op de vingers volgen, tenzij het college kan bewijzen dat er niet is gelogen, maar die kans lijkt erg klein.”

Wat betreft een ‘politieke tik op de vingers’ lijkt de gemeenteraad drie opties te hebben. Een ‘motie van afkeuring’, waarmee de raad de afkeur over iets kan uitspreken, een ‘motie van treurnis’ waarmee een situatie betreurd kan worden, maar ook een ‘motie van wantrouwen’. Als deze laatste wordt aangenomen tegen Somers, moet zij vertrekken. Als een ‘motie van wantrouwen’ wordt aangenomen tegen burgemeester Wijbenga, betekent dit niet per definitie dat hij moet vertrekken, al komt dit zijn werkzaamheden niet ten goede.

“Ik vind het nu veel te vroeg om over een bestuurlijke tik op de vingers te spreken”, aldus De Reus. “We hebben nog geen uitleg gehad.” Ook Vleeschhouwer wil eerst de uitleg afwachten. “Of dit uiteindelijk zou moeten leiden tot consequenties, hangt voor ons af van de antwoorden die worden gegeven.”

Wat Van der Bie in het hele verhaal vooral tegen de borst stoot is de achtergrond van Wijbenga. “Hij was tussen 2016 en 2018 lid van de adviesraad van het COA met ‘huisvesting en vastgoed’ in de portefeuille en hij was er daarna in Rotterdam verantwoordelijk voor Asiel als wethouder. Hij weet dus exact hoe het werkt.”

De raadsvergadering begint donderdagavond om 20:00 uur en is live te zien op Twee.