Broekpolder worstelt met stikstofprobleem: bramen nemen de overhand

Meer stikstof in de natuur, zoals in de Broekpolder, kan komen door vervuiling van verkeer, landbouw en industrie. De schadelijke stoffen uit auto's, meststoffen en fabrieken komen in de lucht en de bodem terecht, wat de groei van planten zoals bramen aanmoedigt. Dit verstoort de balans van de natuur.

Projectleider Kees van der Vaart van Staatsbosbeheer wijst naar een plek achter zich, waar niets anders te zien is dan bramen. “Alle open plekken zullen worden overgenomen door de bramen en dan wordt het wel heel erg eentonig.” Van der Vaart ziet dat vooral bramenstruiken in groten getale toenemen. “Bramen zijn gek op stikstof en die woekeren enorm. Dat is heel slecht voor de biodiversiteit”, legt hij uit.

Biodiversiteit betekent de variatie aan leven in een gebied. Dit omvat verschillende soorten planten, dieren, schimmels en kleine organismen. Hoe meer verschillende soorten er zijn, hoe gezonder het gebied is. Een hoge biodiversiteit helpt de natuur om zich aan te passen aan veranderingen en verstoringen.

Woekergroei

Van der Vaart benadrukt dat dit een relatief nieuw probleem is. “Een jaar of twintig, dertig jaar geleden was er niet zoveel aan de hand, maar de laatste decennia zijn ze enorm gaan woekeren.” Volgens de projectleider komt dit doordat er steeds meer stikstof uit de lucht valt, mede door vervuiling van verkeer, landbouw en industrie. Deze toename helpt de bramen om zich massaal te verspreiden, tot wel ‘één hectare (de grootte van twee voetbalvelden, red.) in de Broekpolder’, volgens Van der Vaart.

Om de woekergroei van bramen tegen te gaan, wordt er een sanering uitgevoerd in een deel van de Broekpolder. Hierbij wordt een nieuwe laag grond aangebracht, die het vervuilde havenslib verder afdekt en andere plantensoorten de kans geeft om te groeien. Toch betekent dit niet dat het probleem meteen opgelost zal zijn. “Met die nieuwe laag grond ben je de braam even kwijt”, vertelt Van der Vaart. “Maar daarna, als er zonlicht is, komen ze met snel tempo weer terug.”

‘Verbraamd’

Volgens Van der Vaart is dit probleem niet beperkt tot de Broekpolder. “Heel veel gebieden zijn ‘verbraamd’, zoals dat heet. De enige plek waar ze niet goed gedijen is in dichte bossen, want ze hebben een hekel aan schaduw.” In die bossen groeien echter ook weinig andere soorten. Het zijn juist de bosranden, zoals in de Broekpolder, waar andere soorten zich kunnen ontwikkelen. “Maar die worden tegenwoordig allemaal gedomineerd door bramen”, aldus Van der Vaart.

Als er niets gebeurt, zal het gebied uiteindelijk volledig overgenomen worden door bramen, die volgens Van der Vaart bijna niet meer te bestrijden zijn. Er moet dus snel een oplossing komen. Volgens Staatsbosbeheer is het essentieel om bij de aanpak van de stikstofproblematiek naar het hele ecosysteem te kijken en niet alleen naar kwetsbare plantensoorten.