Eén linkse lijst vanuit drie partijen in Schiedam: GL, PvdA en PS samen in 2026

Op dit moment bezetten GroenLinks en PvdA elk vier zetels, terwijl Progressief Schiedam drie zetels heeft. Als één fractie zouden ze nu met elf zetels de grootste politieke kracht in Schiedam zijn, ruim groter dan de huidige grootste partij, de VVD, die vijf zetels heeft.

In een reactie laat Rebecca van der Schaft, bestuurslid van GroenLinks, weten dat de samenwerking ontstaan is vanuit de landelijke beweging. PvdA en GroenLinks zijn sinds 2023 één fractie in de Tweede Kamer. Ook lokaal zijn er samenwerkingen aangekondigd, waaronder in Vlaardingen. "De berichtgevingen in november over een mogelijke samenwerking waren aanleiding voor Progressief Schiedam om zich daar ook nog eens bij aan te sluiten."

Volgens Maarten Groene, bestuurslid bij PvdA, is het een traject van een jaar geweest. "Sinds een jaar terug hebben we gezegd dat we graag een samenwerking in willen gaan. We hebben toen ook wel als PvdA gezegd: hoe breder, hoe beter."

John Maris, bestuurslid en raadslid namens Progressief Schiedam, zegt dat zij inderdaad enthousiast werden van de samenwerking. "Wij dachten: het zou kunnen dat wij daartussen passen." Maris zegt dat het inhoudelijk gezien een logische samenwerking is. "Op het moment dat je de verkiezingsprogramma’s naast elkaar legt, overlapt 90 procent."

Coalitie vs. oppositie

Op dit moment is GroenLinks de grootste oppositiepartij in de Schiedamse gemeenteraad, terwijl PvdA en Progressief Schiedam onderdeel uitmaken van de coalitie. Dat is geen issue, beweert GroenLinks.  "We werken ook al positief samen met PvdA en PS, ook al zitten ze in de coalitie. Het maakt het niet ingewikkelder dat wij in de oppositie zitten nu. We kunnen het wel vaker met elkaar vinden op de inhoud", zegt Van der Schaft.

GroenLinks werkte al eerder samen met Progressief Schiedam. In de periode tussen 2018 en 2021 leverden de partijen samen één wethouder: Jeroen Ooijevaar. Die samenwerking werd in september 2021, een half jaar voor de verkiezingen van 2022, opgeheven; de partijen trokken zich toen terug uit de coalitie.

Afwijzing in 2022

Ook na de verkiezingen van 2022 leek er een samenwerking aan te komen op links in Schiedam. PvdA, GroenLinks, Progressief Schiedam en DENK kwamen in de formatieperiode naar buiten als 'Progressief Initiatief' met de intentie samen in een coalitie te stappen. In mei 2022 werd die samenwerking toch losgelaten en vormden PvdA, PS en DENK samen met D66 en VVD de coalitie die tot op de dag van vandaag van kracht is.

De coalitie van VVD, DENK, PvdA, D66 en Progressief Schiedam presenteert het coalitieakkoord in juni 2022 | Foto: Twee

"Dat heeft ook wel eens te maken met of er een klik is tussen mensen", legt Groene namens PvdA uit. Van der Schaft stelt dat de ontwikkelingen na de verkiezingen van 2022 bij GroenLinks geen invloed hebben gehad op een nieuwe samenwerking. "Het is altijd teleurstellend als het niet lukt", zegt Van der Schaft over de afwijzing in 2022. "We hebben het daar zeker wel over gehad. Maar als we samen sterk staan, kán zoiets als toen ook niet meer gebeuren."

Maris (PS): "Het mag bekend zijn dat het bij de afgelopen coalitievorming een wens was om samen met PvdA en GroenLinks deel te nemen. Dat werd schijnbaar toen door de verkenners, of wellicht door andere fracties, niet geaccepteerd. Vanuit dat oogpunt kan je beter met één fractie deelnemen. Dan sta je sterker."

DENK

Waar DENK in 2022 nog aansloot, is dat geen issue geweest in deze samenwerking, stelt Van der Schaft. "We hebben geen andere partijen benaderd dan de PvdA. DENK heeft ook inhoudelijk net andere standpunten. Het is geen overweging geweest deze partij te vragen. En Progressief Schiedam is met open armen aan komen lopen om mee te doen. Daar zijn we heel blij mee", aldus Van der Schaft.

"Een van onze drijfveren is ook de ontwikkeling van extremisme", vult Groene namens PvdA nog aan. "We zijn wel links, maar we zijn wel 'verstandig links' zou ik bijna zeggen. We willen ook gewoon bijdragen aan goed bestuur in Schiedam. Hoewel extremisme nog niet echt voet aan de grond heeft gekregen bij gemeenteraadsverkiezingen in Schiedam, willen we daar wel scherp op zijn."

Formatie al begonnen?

Zowel GroenLinks als Progressief Schiedam geven aan dat de samenwerking mede gesterkt is door de wens na de verkiezingen van 2026 samen in een coalitie te belanden. "Het is in zekere zin vooruitlopen op een goede coalitie", zegt Maris. De partijen spreken dan ook de ambitie uit om de meest stemmen te behalen bij de verkiezingen in maart 2026 en de grootste fractie te vormen. "Potentieel kunnen wij de grootste worden", zegt Maris. Als dat gebeurt, heeft de nieuwe fractie het initiatief bij de formatie naar een nieuw college.