Gratis bibliotheekabonnement in Rotterdam, maar niet in Schiedam en Vlaardingen

Beide steden behoorden in 2024 tot de twintig armste gemeenten van Nederland. Gratis bibliotheekabonnementen voor inwoners van Schiedam en Vlaardingen lijkt een mooie oplossing, maar blijkt niet haalbaar.

Bibliotheek Vlaardingen: 'Dit kunnen wij niet veroorloven'

Volgens de Bibliotheek Vlaardingen was het idee van gratis abonnementen al langer een wens. "Wij waren er al veel eerder mee bezig dan Rotterdam", vertelt de directeur van de bieb, Wouter van Heiningen aan Twee. "Maar we kunnen dit simpelweg niet veroorloven. Het betekent minder inkomsten, en dat is financieel niet haalbaar."

Vijf jaar geleden onderzocht de bibliotheek al de mogelijkheid van gratis lidmaatschappen. Destijds werd dit berekend en voorgelegd aan de gemeente, maar er was geen ruimte in de begroting om dit te realiseren. Sindsdien is er weinig veranderd. Momenteel kunnen jongeren van 18 tot en met 22 jaar wel gratis lenen, maar verdere uitbreiding van deze regeling ligt stil vanwege fiscale overwegingen, zoals de btw-teruggave.

"Als je het mij vraagt, zou ik het liefst zien dat alle bibliotheken gratis zijn voor iedereen, zoals in Scandinavië en Engeland. Daarmee verlaag je een drempel. Maar als bibliotheek kunnen we dit niet zelfstandig dragen", aldus Van Heiningen. "Dat zou vanuit het Rijk moeten komen. Gemeenten hebben al een behoorlijke financiële opgave en de kans dat we daar extra geld voor krijgen, is nihil."

Bibliotheek Schiedam: 'Uitvoering niet eenvoudig'

Ook in Schiedam wordt nagedacht over een vergelijkbaar initiatief, maar de uitvoering is niet eenvoudig. "Een begrijpelijke vraag is of dit ook een idee is voor Schiedam en Vlaardingen", zegt de directeur van de Bibliotheek Schiedam Martje van Nes. "Maar een dergelijk traject is niet 1-2-3 gerealiseerd. Dat heeft in Rotterdam ongetwijfeld ook de nodige tijd gekost."

De bibliotheek is voortdurend in gesprek met de gemeente over financiering. "Schiedam behoort tot de armste gemeenten van Nederland en kent een grote maatschappelijke opgave. De gemeente en de bibliotheek werken hier nauw samen”, legt Van Nes uit.

Toch lijkt de financiering voor gratis abonnementen ook in Schiedam nog niet haalbaar. “Gratis abonnementen zouden mooi zijn, maar er zijn ook andere manieren om de drempel te verlagen”,  vertelt van Nes. De directeur noemt voorbeelden als een speciaal programma-aanbod, extra openingstijden en een grotere focus op de wijken.