Wooncoach beschuldigd van misbruik bij cliënten met verstandelijke handicap

De incidenten speelden zich af bij Stichting Pameijer, op locaties aan de Guido Gezelleweg en de Sinclair Lewisplaats in Rotterdam. De stichting biedt ondersteuning aan mensen die moeite hebben om zelfstandig mee te draaien in de samenleving, bijvoorbeeld op het gebied van wonen, werken en opgroeien. Twee van hen zijn het slachtoffer geworden: een 66-jarige vrouw met een IQ onder de 45 en een 20-jarige vrouw met een IQ van 51.

Een IQ van 45 of 51 ligt onder het gemiddelde van 100 en wijst op een verstandelijke beperking. Een score van 51 valt onder een lichte verstandelijke beperking; dit komt ongeveer overeen met het niveau van een kind van 9 tot 12 jaar. Iemand kan eenvoudige taken uitvoeren, maar heeft vaak begeleiding nodig in het dagelijks leven. Een IQ van 45 duidt op een matige verstandelijke beperking, vergelijkbaar met het niveau van een kind van 6 tot 9 jaar. In dat geval is intensievere ondersteuning nodig en is communicatie vaak beperkt. 

“Ik ben blij dat hij weg is, hij mag niet terugkomen”, verklaard de 66-jarige vrouw aan haar begeleider, die zich dan nog van geen kwaad bewust is. In een gesprek vertelt ze dat de wooncoach haar tijdens het douchen heeft betast en in haar borst heeft geknepen. Als de begeleider vraagt of het een andere wooncoach is geweest, zegt ze nadrukkelijk dat het de Schiedammer is geweest. De instelling doet aangifte tegen de coach. De vrouw dient een schadevergoeding van 2500 euro in. 

Onder een dekentje

De tweede zaak komt aan het licht wanneer twee medewerkers van de crisisdienst langskomen op de woongroep van het 20-jarige verstandelijk beperkte meisje. Op dat moment is er nog een andere bewoner in de ruimte aanwezig. Wat de medewerkers daar aantreffen, tart echter alle verbeelding. De wooncoach zit op de bank, terwijl het meisje met haar hoofd op zijn schoot ligt. Beiden zitten onder een dekentje.

De medewerkers krijgen argwaan en melden het voorval bij de directie, die direct een intern onderzoek start. Het meisje, zichtbaar gespannen en geëmotioneerd, vertelt wat er is gebeurd: de coach zou hebben gezegd dat hij graag naast haar wilde zitten en pakte een dekentje. Vervolgens duwde hij haar hoofd op zijn schoot en begon haar te betasten. “Hij zat aan mijn borsten en met zijn hand in mijn broek. Ik vond het echt niet oké, maar ik durfde het niet te zeggen”, verklaart ze. Er wordt aangifte gedaan en de man wordt per direct op non-actief gesteld.

Buik of toch rug? 

De Schiedammer is zelf niet aanwezig bij de zitting vanwege een andere verplichting en beroept zich op zijn zwijgrecht. Ook zou de man niet hebben meegewerkt met de reclassering en is er weinig over zijn persoonlijke leven bekend, behalve dat hij geen strafblad heeft en mogelijk nog steeds in dezelfde branche werkzaam is. Zijn advocaat voert namens de coach het woord en wijst op een aantal opvallende punten in de zaak.

De 66-jarige vrouw kan zich volgens de advocaat niet herinneren wanneer het vermeende voorval precies plaatsvond. Ze wijst er bovendien op dat de vrouw intensieve hulp nodig had bij haar persoonlijke hygiëne, wat mogelijk de context van het lichamelijk contact verandert. Toen de politie de vrouw vroeg haar rug aan te wijzen, wees ze volgens de advocaat haar buik aan.

In de zaak rond het 20-jarige meisje benadrukt de advocaat dat de medewerkers van de crisisdienst enkel zagen dat haar hoofd op de schoot van de wooncoach lag, boven op een deken. Volgens de advocaat vormt dat geen bewijs van een ontuchtige handeling. Ze merkt daarnaast op dat degene die aangifte heeft gedaan nooit persoonlijk met het slachtoffer heeft gesproken. De advocaat pleit in beide zaken voor volledige vrijspraak en vraagt de rechtbank om de schadevergoedingsvorderingen af te wijzen.

Niet in staat zelf te beslissen

Het Openbaar Ministerie (OM) stelt dat de man wél ter verantwoording moet worden geroepen voor zijn daden. Volgens het Openbaar Ministerie wist de verdachte dat hij werkte met cliënten die door hun stoornis of beperking wilsonbekwaam waren – niet in staat om zelf te beslissen (red.) – en zich moeilijk konden verzetten tegen grensoverschrijdend gedrag.“Mensen met een verstandelijke beperking uiten zich op een andere manier en dragen vaak verborgen leed met zich mee, dat we niet altijd goed kunnen inschatten”, aldus de officier van justitie.

Daarbij benadrukt de officier dat handelingen zoals het betasten van de vagina en het knijpen in de borsten niets met verzorging te maken hebben. Ook hekelt ze het gebrek aan openheid van de verdachte, wat het volgens haar lastig maakt om dieper op de zaak in te gaan.

180 uur

De officier eist een taakstraf van 180 uur of een gevangenisstraf van 90 dagen als de taakstraf niet volledig wordt uitgevoerd. Daarnaast vraagt ze de rechtbank om de schadevergoeding van 2.500 euro toe te wijzen. 

De rechtbank doet over twee weken uitspraak, op 15 april om 13.00 uur in Dordrecht.