Gadogado zonder pinda’s: Schiedamse Marjolein lanceert eigen oerversie van kookboek

Marjolein raakte jaren geleden gefascineerd door het historische Indische kookboek en werkte meer dan zeven jaar vanuit haar kantoortje in Schiedam aan een vertaling van de recepten. Tegelijk onderzocht ze hoe verschillende culturen in voormalig Nederlands-Indië samen de Indische keuken vormgaven. Deze zomer verscheen de eerste druk van haar “levenswerk”, die in korte tijd uitverkocht was.

Het oudste Indische kookboek

Het oorspronkelijke Kokki Bitja werd in 1843 als eerste Indische kookboek in Batavia uitgegeven, in voormalig Nederlands-Indië. Het boek bevat 215 recepten die in het pasar-Maleis geschreven zijn, een taal die niet meer wordt gesproken en die Marjolein omschrijft als 'een mix van Javaans, Soendanees en Batavi'.  

Het oude boek bevat recepten van Javaanse, Europese, Arabische, Indiase, Maleisische en Chinese oorsprong. Uit de verschillende schrijfstijlen en het taalgebruik blijkt dat de recepten door vrouwen met uiteenlopende achtergronden zijn opgesteld.

Het kookboek werd een succes en verscheen tot 1941 in meerdere herdrukken. “In honderd jaar tijd is hij verschillende keren gedrukt en hebben talloze vrouwen in Indonesië met dit kookboek gekookt”, vertelt Marjolein. Opvallend was dat er geen hoeveelheden bij de oude recepten vermeld staan. “Dat ging toen op gevoel. Bij een recept stond bijvoorbeeld: zoek een kip, snij hem in stukken en kook tot het gaar is.”

Gadogado zonder pinda’s

Naast een vertaling van de recepten en een bijpassende cultuurhistorische context, legt Marjolein in haar boek ook verschillende Indische kooktechnieken uit en ingrediënten die voorheen onbekend waren. “Tegenwoordig wordt gadogado vrijwel altijd met pindasaus gemaakt, maar in het oorspronkelijke recept werd kemirinoten gebruikt”, aldus Marjolein in het ochtendradioprogramma R-uit bij Rijnmond. “Dat is een vettige noot die lijkt op de macadamia. Persoonlijk vind ik de traditionele versie met kemirinoten zelfs nog lekkerder.”

Koninklijke Bibliotheek Den Haag

Hoewel de eerste druk al uitverkocht is en er gewerkt wordt aan een tweede druk, vindt de officiële lancering van Marjolein haar boek zaterdag 25 september plaats in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Een eerdere presentatie kon niet doorgaan vanwege de NAVO-top.

In de bibliotheek is tot 28 september ook een expositie te zien rondom het kookboek, met onder meer de bronnen die Marjolein tijdens haar onderzoek heeft geraadpleegd.