18 miljoen euro tekort: wat ging er mis bij jeugdzorgpartner Mevis?

Sinds 1 januari 2023 verzorgt Mevis de uitvoering van jeugdzorg in de drie MVS-gemeenten. De organisatie kreeg daarvoor in 2024 een budget van ruim 64 miljoen euro. Dat bedrag was berekend op basis van de kosten in 2019, aangevuld met de echte uitgaven in 2021 en 2022 en gecorrigeerd voor inflatie. Zo’n budget heet een lumpsumbudget, één bedrag voor een hele groep jongeren, in plaats van betaling per persoon. Maar het budget van 64 miljoen euro bleek niet genoeg te zijn. De gemeenten hebben onderzoek laten doen om zo te begrijpen waarom de werkelijke uitgaven zo veel hoger waren dan het begrote budget.

Niet compleet

Volgens Mevis kwam het te kort van ruim 18 miljoen doordat de zogenoemde ‘startfoto’, niet volledig was. Dit betekent dat Mevis niet een compleet overzicht had van de wachtlijsten in de MVS gemeenten.

Een startfoto is een analyse van de huidige situatie die wordt gebruikt als basis voor- in dit geval- het opstellen van een budget.

Op de wachtlijsten die nog compleet waren bleek later dat er ongeveer 850 dossiers bij wijkteams lagen. Het wegwerken van deze wachtlijst heeft tot 545 nieuwe cliënten geleid. Deze nieuwe cliënten hebben tot 8,8 miljoen euro aan extra kosten geleid. Deze groei sluit wel aan bij de landelijke groei en is dus niet uitzonderlijk hoog. In de rest van Nederland nam het aantal jongeren in de jeugdzorg zelfs meer toe.

Bleek niet realistisch

Naast de stijgende zorgvraag zorgden ook mede de uitvoeringskosten voor financiële druk. Mevis gaf in 2024 ruim 6 miljoen euro uit aan de eigen organisatie, kosten die niet waren opgenomen in het oorspronkelijke budget. De organisatie dacht dat deze kosten uit het zorgbudget betaald konden worden, maar dat bleek niet realistisch.

In het contract tussen Mevis en de gemeenten is een zogenoemde veiligheidsventiel opgesteld. Dit is bedoeld om onvoorziene kosten te kunnen opvangen, bijvoorbeeld als het aantal jongeren onverwacht stijgt.

Het veiligheidsventiel is een voorwaarde die binnen het contract met de MVS-gemeenten en Mevis is afgesloten. Hiermee kan het budget dat door Mevis is opgesteld nog worden aangepast wanneer nodig.

728 miljoen vanuit het Rijk

Volgens uitvoeringsorganisatie Rogplus legt een strikte toepassing van dat ventiel te veel risico bij Mevis, terwijl de gemeenten vinden dat het ventiel te vaak wordt gebruikt om gaten in de begroting te dichten. De MVS-gemeenten zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor de tekorten, maar krijgen wel een deel van de kosten terug van het Rijk. Zo stelde het kabinet landelijk 728 miljoen euro beschikbaar om de tekorten in de jeugdzorg over 2023 en 2024 te compenseren.

Uit het onderzoek blijkt dat het tekort verschillende oorzaken heeft zoals de onvolledige startfoto, de stijgende zorgvraag en de uitvoeringskosten. Het definitieve budget van Mevis voor 2024 is uiteindelijk op 82,2 miljoen euro gekomen. Dat bedrag wordt voor de komende jaren als uitgangspunt gebruikt. Dit betekent dat Maassluis, Vlaardingen en Schiedam structureel meer geld moeten reserveren om de jeugdhulp draaiende te houden. Zo werd in Schiedam al duidelijk dat er bijna 1,5 miljoen meer nodig is voor jeugdzorg in 2026.