In deze winkelstraat doen de meeste ondernemers niet mee aan Black Friday: 'Als ik nu korting geef, draai ik verlies'

In de Schiedamse Passage is de strijd om de consument in volle gang, ziet Rijnmond. De afgeplakte etalageruiten, kleurrijke ballonnenbogen en talloze radiospotjes proberen het winkelend publiek naar binnen te lokken. Hier regeert de wet van de grote aantallen: massa is kassa.

Wie de hoek omgaat, de historische Hoogstraat in, stapt een andere wereld binnen. Afgezien van het gure novemberweer en een verdwaalde paraplu, had het zomaar een willekeurige, rustige dinsdagochtend in juni kunnen zijn. Geen neonletters, geen doorgestreepte prijzen. Om de hoek in de Passage raast de Black Friday-storm, maar hier heerst de stilte van het verzet.

In de Schiedamse Hoogstraat zijn de uitverkoop-borden ver te zoeken © Rijnmond

Kleine zelfstandige ondernemers

Voor Anne Bode, eigenaar van speelgoedwinkel De Winkel Van Je Tante, was meedoen aan het koopjesfestijn geen seconde een optie. Ze runt haar zaak sinds september vorig jaar en heeft een duurzame missie. Er zijn voor haar dan ook twee redenen om de deuren gesloten te houden voor kortingsjagers.

Allereerst is er de harde economische realiteit van de kleine zelfstandige ondernemer. "Ik maak geen overdreven winst, dus zakelijk gezien kan ik de marges gewoon niet missen", legt Bode uit tussen de houten treinen en knuffeldieren in. Daarnaast weegt het principe voor haar zwaarder dan de euro’s: "Ik verkoop duurzaam speelgoed. Dat kan ik niet rijmen met het stimuleren van onnodige aankopen.”

Dat Bode niet alleen staat in haar overtuiging, blijkt als overbuurvrouw Vera Sparreboom de straat oversteekt. Niet om te concurreren met scherpe prijzen, maar om een verjaardagscadeautje te brengen. Het tafereel is tekenend voor de Hoogstraat: hier lijkt een praatje en persoonlijke aandacht zwaarder te wegen dan het kortingsgeweld.

Marges verdampen

Ook Sparreboom, die verderop in de straat damesmode verkoopt in The Feather Store, is resoluut over het fenomeen. Ze is al wat langer ondernemer en heeft de gekte zien groeien. "Ik vind het onzin. Het is een bedacht festijn voor alleen maar meer consumptie", zegt ze fel.

Bovendien is het volgens haar zakelijke zelfmoord, zeker in de aanloop naar de feestdagen. "Je marges verdampen in december, terwijl dat juist een van de belangrijkste maanden van het jaar is. Als ik nu korting geef, maak ik geen winst, maar verlies.”

Vera Sparreboom in de deuropening van haar winkel © Rijnmond

Uitverkoop in januari

Sparreboom heeft daarom besloten het roer radicaal om te gooien. Ze stopt met de tussentijdse acties en gaat terug naar de basis: een ouderwetse uitverkoop in januari. "Vroeger deed ik mee uit angst om de boot te missen, maar daar ben ik mee gestopt", vertelt ze strijdbaar. "Als een klant daar negatief op reageert, is het mijn klant niet meer."

Bang om klandizie te verliezen aan de giganten in de Passage of online prijsvechters zijn Sparreboom en Bode opvallend genoeg niet. Zo schetst Bode: ”Laatst kwam er iemand binnen voor een caleidoscoop. Bij de grote speelgoedketen wisten ze niet eens wat het was. Ik heb het hier liggen en kan precies uitleggen hoe het werkt. Die service en productkennis vind je niet online, terwijl klanten dat wel waarderen.”

Sparreboom sluit zich daarbij aan. Ze moet het niet hebben van de snelle koopjesjagers, maar van een vaste klantenkring. "Wij hebben een hele fijne, warme groep mensen die bij ons terugkomt", duidt ze. "Ze kunnen de kleding ook bij het warenhuis of op de Lijnbaan kopen, maar ze komen hiernaartoe om bewust iets bij ons te halen. Acties als Black Friday hebben wij eigenlijk niet nodig."

Festive Friday

Het vinden van een lokale ondernemer die wél meedoet met Black Friday blijkt in het historische hart van Schiedam een uitdaging. De meeste ondernemers laten de jaarlijkse kortingsdag links liggen. Slechts een enkele winkelier zoekt naar een tussenweg. Laura Gouka, die haar winkel Bloum afgelopen februari opende, kiest voor een creatieve oplossing. Ze wil niet meedoen aan de “kortingsgekte”, maar voelt zich wel geroepen om met iets unieks te komen.

Laura Gouka voor haar winkel in Schiedam © Rijnmond

"Je ontkomt er bijna niet aan", geeft Gouka toe, terwijl ze de winkel aankleedt met kerstdecoratie. "Omdat iedereen meedoet, verwachten klanten van ons ook actie.” Haar compromis heet Festive Friday. Geen schreeuwerige kortingen, maar gezelligheid. "We brengen de kerstsfeer de winkel in en maken er een gezellige dag van met hapjes en drankjes", legt ze uit. Er is wel een klein beetje korting, maar dat is bijzaak. "Ik zet klanten liever in het zonnetje en verwen ze met iets lekkers, dan dat ik focus op de laagste prijs."

De consument

De grote vraag blijft natuurlijk: heeft de consument boodschap aan de principes van Bode en Sparreboom, of de gezelligheid van Gouka? In de Schiedamse Passage lijkt het antwoord simpel: daar wordt gretig geshopt. Toch is er, net als bij de winkeliers, een kentering zichtbaar bij het publiek.

Rello, een jonge Schiedammer, loopt door het winkelcentrum en is niet onder de indruk van alle posters en ballonnen. Hij laat zich niet gek maken. "Ik vertrouw de kortingen niet. Het lijken allemaal mooie deals, maar in werkelijkheid valt het allemaal wel mee", zegt hij nuchter. Waar hij vroeger blind toehapte op de term Black Friday, is hij nu kritischer. "Tegenwoordig denk ik wel drie, vier keer na of ik het echt nodig heb.”

Schiedammer Rello laat zich niet verleiden door de kortingen © Rijnmond

Loyaal aan lokaal

Bovendien ziet Rello ook duidelijk de effecten van de wekelijkse kortingsdag. “Vroeger was het hier veel drukker”, merkt hij op. Juist daarom laat hij zijn portemonnee niet regeren door de verleiding van kortingen. “Ik betaal liever iets meer bij een lokale zaak dan bij een grote keten”, legt hij uit. “Niet alleen omdat de kwaliteit vaak beter is, maar vooral om de lokale ondernemers te steunen. Als we dat niet doen, verdwijnen deze winkels uiteindelijk helemaal.”

Het is die mentaliteit die de ondernemers sterkt in hun keuze. Van de angst om de boot te missen, is in de Hoogstraat dan ook geen sprake meer. De overtuiging in de straat is helder: Black Friday waait wel weer over, de klant die kiest voor kwaliteit blijft.

Dit is een artikel van onze mediapartner Rijnmond