advertentie
  • kunst en cultuur
  • politiek
  • Schiedam

Molen De Walvisch sluit per 1 januari, Jenevermuseum doet groot deel collectie weg

Bezuinigingen raken het Nationaal Jenevermuseum Schiedam hard. Door een korting van 130.000 euro zijn ze gedwongen om Museummolen De Walvisch te sluiten. Ook wordt een groot deel van de collectie afgestoten en worden er geen rondleidingen meer gegeven aan basis- en middelbare scholieren. “Alles hieraan is echt heel apart”, aldus directeur Arij Groenewegen.

Siebe van der Ende

door Siebe van der Ende

maandag 08 december 2025 20:00

Het Jenevermuseum had 630.000 euro subsidie aangevraagd, maar de ambtenaren van de gemeente Schiedam adviseren maar 500.000 euro te geven. In twee van de drie ‘focusprogramma's’ worden de aanvragen volledig afgewezen. Dit betekent dat er geen geld meer is voor het beheer van de collectie, het gratis openen van de deuren tijdens bijvoorbeeld de Molendag en de Brandersfeesten, en het geven van rondleidingen aan basis- en middelbare scholieren.

In het derde focusprogramma krijgt het museum waarschijnlijk niet 575.000 maar 500.000 euro toegekend. Het Jenevermuseum moet voor 1 januari 75.000 euro besparen in dat programma. “De Walvisch dichtgooien is echt de enige optie”, volgens directeur Groenewegen. Het Jenevermuseum huurt de molen van Stichting De Schiedamse Molens om het museumdeel te exploiteren. “We moeten snijden in de kosten die we direct kunnen besparen. En dat is huur. Ook zal het banen gaan kosten.”

Het afstoten van de collectie is volgens Groenewegen ook een bittere pil. “We kunnen dan de wisseltentoonstellingen niet meer financieren. Eigenlijk betekent het dat als je volgend jaar naar het museum komt en tien jaar later weer, dat er dan niets is veranderd.” Groenewegen heeft stille hoop dat de 60.000 voorwerpen kunnen worden overgenomen door het Stedelijk Museum. In dat geval zou het Jenevermuseum met bruiklenen kunnen werken.

Geen onderbouwing gekregen

Het Jenevermuseum zegt de laatste jaren alleen maar efficiënter te zijn geworden. “Sinds 2022 zijn we van 10 naar 8 fte (voltijdsbanen, red.) teruggegaan”, aldus Groenewegen. “Onze omzet is van onder de miljoen naar 1,3 miljoen euro gegaan. Onze eigen inkomsten zijn gestegen van 37 procent naar 50 procent. Dat betekent dat we voor iedere euro subsidie zelf ook een euro verdienen. En in 2021 hadden we minder dan 25 vrijwilligers. Inmiddels zitten we boven de 60.”

Dat maakt volgens Groenewegen dat deze klap moeilijk op te vangen is. “Al het laaghangende fruit hebben we inmiddels al geplukt.” Ook is hij niet te spreken over hoe laat de instellingen duidelijkheid krijgen over de hoogte van de subsidie. Het Jenevermuseum moet het voorlopig doen met de adviezen die de ambtenaren hebben gegeven aan de wethouder. Het definitieve besluit is nog niet genomen.

“Het zou nóg minder kunnen worden, maar in theorie kan het ook het dubbele worden”, aldus Groenewegen. “Ik heb ook gevraagd naar een onderbouwing, maar dat krijgen wij pas na het definitieve besluit van de wethouder.”

20251208_jenevermuseum.00_00_11_12.Still002.jpg

De gevel van het Jenevermuseum | Foto: Twee

Museum hoort niet bij 'de grote drie'

Op de gevel van het Jenevermuseum prijkt al een aantal maanden een doek met de tekst ‘Jenever terug in het basispakket’ erop. In de nieuwe cultuurvisie is bepaald dat Schiedam een basisprogramma en drie focusprogramma’s heeft. In het basisprogramma zitten ‘de grote drie’: de Bibliotheek Schiedam, Stedelijk Museum en Theater aan de Schie. Op die drie instellingen wordt niet bezuinigd; zij krijgen er zelfs geld bij.

Het Jenevermuseum zou volgens Groenewegen ook in het basisprogramma thuishoren. “Wij vallen binnen alle drie de focusprogramma’s en dan kom je blijkbaar ook in aanmerking voor het basisprogramma.” Groenewegen vermoedt dat daarom twee van de drie aanvragen volledig zijn afgewezen. Op de inhoud van de aanvraag kan het niet, volgens de directeur. “Ik heb het laten controleren door een oud-wethouder, die zei: ‘dit is precies wat ze vragen’.”

Het Jenevermuseum zal dinsdagavond gaan inspreken tijdens de Politieke Avond van de Schiedamse gemeenteraad. Ook Stichting De Schiedamse Molens en Stichting Rondvaarten Schiedam zullen inspreken; zij zijn ook gebruiker van Molen De Walvisch. Ook het Nationaal Coöperatie Museum Schiedam zal inspreken; zij hebben hun aanvraag volledig afgewezen zien worden.

Wethouder Frans Hamerslag heeft aangegeven later deze week op vragen van Twee te reageren.