Dodelijk ongeluk Schiedam: ‘Ik heb geen rijbewijs, maar ben geen slechte chauffeur’

Op het eerste gezicht is het een zitting zoals vele andere, maar al snel wordt duidelijk dat deze anders verloopt dan gebruikelijk. Achter in de zaal zitten familieleden van het slachtoffer, samen met belangstellenden en journalisten. Aan de andere kant van de rechtszaal zitten, zoals altijd, de drie rechters, de officier van justitie en de griffier. In het midden staat de verdachte, bijgestaan door een tolk die het Nederlands vertaalt naar het Hongaars.

Zonder advocaat

Opvallend is de lege stoel achter verdachte Atilla S.. De plek waar normaal gesproken een advocaat zit, blijft onbezet. Atilla heeft geen raadsman en voert zijn verdediging zelf. Hij verklaart dat hij geen geld heeft om een advocaat te betalen en alles doet om in zijn onderhoud te voorzien. Zo werkte hij als chauffeur voor een bedrijf in Schiedam, ondanks dat hij niet over een rijbewijs beschikt. Het is een keuze die zijn leven al meerdere keren ingrijpend veranderde en die op 18 juli 2023 leidde tot de dood van een snorfietser.

Volgens Atilla is het een dag als vele andere. In de rechtbank vertelt hij hoe hij rond 16:00 uur ’s middags collega’s ophaalt die een nachtdienst in de fabriek hebben gehad. Daarna rijdt hij het parkeerterrein van het bedrijf af, een route die hij naar eigen zeggen vaker neemt. De weg helt daar licht af en loopt vervolgens weer omhoog. Links staat een hek met daarachter bouwmaterialen. Bij de uitrit staan stopborden die waarschuwen voor verkeer uit beide richtingen en er hangen twee verkeersspiegels. Atilla zegt dat hij die niet ziet, mogelijk doordat hij geen rijbewijs heeft en de verkeersregels niet kent.

Hulpdiensten komen ter plaatse na frontale botsing | Foto: Flashphoto

Frontale botsing

Wanneer hij richting het fietspad rijdt, nadert op dat moment een snorfiets. Uit camerabeelden blijkt dat deze niet harder rijdt dan 25 kilometer per uur. De snorfiets botst frontaal tegen de zijkant van de bestelbus, waarna bestuurder en voertuig over het asfalt schuiven. Atilla stapt direct uit en verleent eerste hulp. Het slachtoffer wordt zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Familieleden verklaren in de rechtszaal dat dat de toestand van het slachtoffer lange tijd onzeker is. Op 26 augustus overlijdt de snorfietser in het ziekenhuis aan de gevolgen van het ongeval.

Rijdt Atilla nog?

Op donderdag 18 november staat Atilla terecht voor het rijden zonder rijbewijs, het niet verlenen van voorrang en het veroorzaken van het dodelijke ongeval. Tijdens de zitting staat een van de kinderen van het slachtoffer op en richt zich tot Atilla. “Het gemis is onbeschrijfelijk. Ik heb elke dag aan zijn bed gestaan en leef nu in een andere realiteit”, zegt ze. “Ik heb nog één vraag: rijdt meneer nog steeds zonder rijbewijs?” De vraag blijft even in de zaal hangen. Ook de rechtbank maakt duidelijk dat zij daar een antwoord op wil.

Atilla verklaart dat hij sinds het ongeval niet meer in een auto is gestapt, enorm veel spijt heeft en dat hij ook niet snel in een voertuig zal stappen. Naar eigen zeggen is hij sinds die dag getraumatiseerd. Bovendien is het niet de eerste keer dat hij betrokken is bij een verkeersongeval. In 2020 raakt hij van de vluchtstrook en botst hij tegen twee auto’s nadat hij achter het stuur in slaap valt. Naar eigen zeggen gebeurt dit na een werkperiode van 48 uur met slechts drie uur pauze.

Politie doet sporenonderzoek | Foto: Flashphoto

Nog één keer dan

Een jaar later veroorzaakt hij opnieuw materiële schade en krijgt hij meerdere verkeersboetes. Tegen die achtergrond begrijpt de rechtbank niet dat iemand met zo’n verkeersverleden toch weer achter het stuur stapt. Atilla snapt de mening van de rechters. Hij wil zijn handelen niet goedpraten, maar benadrukt opnieuw dat hij geld nodig had om te kunnen leven. Daarnaast zegt hij: “Ik heb geen rijbewijs, maar ben geen slechte chauffeur.”

De rechtbank vraagt zich af hoe Atilla nu aan zijn geld komt als hij niet meer mag rijden. En dan herinnert Atilla zich uit het niets toch nog een moment waarin hij het afgelopen jaar op een motor is gestapt. Niet om te rijden, benadrukt hij, maar om te kijken of hij het nog durfde. Het bleef bij een korte rit op een parkeerplaats, zonder rijbewijs en, naar eigen zeggen, zonder gevaar voor anderen. Een van de rechters lijkt vol ongeloof te luisteren, nu duidelijk is geworden dat Atilla degene is die een man zonder rijbewijs heeft doodgereden.

Lagere straf

Volgens de officier van justitie staat vast dat het gaat om een zeer ernstig ongeval met ingrijpende gevolgen voor het slachtoffer en diens familie. De officier spreekt van een schuldbewuste verdachte, die zijn aandeel niet bagatelliseert, maar wijst er ook op dat Atilla eerder is veroordeeld voor een verkeersdelict. Omdat het ongeval inmiddels meer dan twee jaar geleden heeft plaatsgevonden, is de zogenoemde redelijke termijn overschreden. Om die reden eist de officier een lagere straf dan gebruikelijk: 150 uur taakstraf en een rijontzegging van twaalf maanden. Dat betekent dat Atilla in die periode ook geen rijbewijs mag halen en dat rijden in die tijd als een misdrijf geldt.

Traumahelikopter ter plaatse na ongeval | Foto: Flashphoto

Handen op de rug

De rechtbank Rotterdam doet direct uitspraak en neemt de eis van de officier van justitie over. De rechters vinden de straf passend. Atilla knikt instemmend; het lijkt daarmee afgedaan. Toch wil hij nog wat zeggen. Staand, met zijn armen op zijn rug, richt hij zich tot de aanwezigen. Tegen de familie zegt hij opnieuw dat het hem enorm spijt. De rechtbank bedankt hij omdat hij geen langdurige gevangenisstraf krijgt. Over de taakstraf zegt hij dat hij niet weet wat een taakstraf is, maar dat hij bereid is alles te doen wat van hem wordt gevraagd.