Geen straf voor Vlaardinger die overvaller in Ambacht doodstak

Vier mannen hadden een plan bedacht om de Vlaardinger van zijn horloge te beroven. Hij werd ‘s avonds thuisgebracht en opgewacht door de overvaller. Deze had een vleesmes van twintig centimeter en dreigde de destijds 18-jarige man en zijn vriendin dood te maken. Hij zwaaide met het mes en raakte de Vlaardinger in het gezicht en de buik.

Geen acute dreiging

 Er ontstond een worsteling waarbij meerdere stekende bewegingen zijn gemaakt, waarna het slachtoffer het mes afpakte van de overvaller en hém stak. Ook toen de overvaller wegliep en ‘sorry’ zei, werd hij gestoken waarna hij in elkaar zakte en overleed.

De rechtbank stelt vast dat de man zich in eerste instantie mocht verdedigen tegen de overvaller. “Maar nadat de overvaller was weggelopen, ging er geen dreiging meer van hem uit. Verdachte is te ver gegaan, door te blijven steken.” Juridisch betekent dat: doodslag is bewezen en er is hier geen sprake van een klassiek geval van zelfverdediging, ‘noodweer’ genoemd. Dat geldt alleen als er een acute dreiging is en dat moment was volgens de rechtbank voorbij.

Hevige emotionele reactie

Wel is sprake van ‘noodweerexces’: ook al was er geen direct gevaar meer, de Vlaardinger verkeerde nog steeds in een dusdanige gemoedstoestand dat het begrijpelijk is dat hij bleef uithalen. Daarbij speelt een rol dat hij kort ervoor zelf is gestoken en dat de overvaller had aangegeven hem te doden. Getuigen beschrijven ook dat de man er ‘ontredderd bijzat, ten einde raad, angstig en in paniek’ toen de overvaller in elkaar zakte.

Noodweerexces is een juridisch begrip dat van toepassing is wanneer iemand de grenzen van zelfverdediging overschrijdt vanwege een hevige emotionele reactie, zoals paniek, angst of woede.

Ontslagen van rechtsvervolging

De rechter neemt daarbij mee dat de man als 14-jarige al een keer slachtoffer is geweest van een gewapende overval en daar een posttraumatische stressstoornis (PTSS) aan over heeft gehouden. Dat trauma speelde weer op bij de overval op 25 juni 2022. De conclusie van de rechter: er is sprake van doodslag, maar de verdachte wordt ‘ontslagen van alle rechtsvervolging’ en krijgt dus geen straf.

De uitkomst leidt tot zichtbare emoties bij de familie van de verdachte. Zij zijn in tranen na het uitspreken van het vonnis. Advocaten Esther Blok en Daniek Roelofsen: “Ze zijn opgelucht dat de lange tijd van onzekerheid voorbij is. Ze hadden gehoopt dat het Openbaar Ministerie hem niet zou vervolgen en het was een klap dat het wel is gebeurd. De familie is vooral tevreden dat de rechter eigenlijk zegt: we kunnen het handelen van de Vlaardinger wel volgen.”

   >> Lees ook: Man wordt beroofd en steekt overvaller dood: 'Mama ik heb gestoken'

De inmiddels 21-jarige man stond nog voor twee andere zaken terecht: mishandelingen op 1 januari 2022 en op 13 maart van dat jaar, waarbij hij onder meer met een fles heeft geslagen. De rechter acht beide zaken grotendeels bewezen, maar legt ook hier geen straf op. Het OM had een taakstraf van 50 uur gevraagd. De verdachte zelf heeft ontkend.

De rechter noemt allereerst de tijd die is verstreken, bijna drie jaar. “Hij heeft lange tijd in onzekerheid verkeerd, door de andere zaak (doodslag -red.) en daarmee is een redelijke termijn overschreden.”

Gewapende overval

Ook hier wordt de gewapende overval als 14-jarige meegenomen. “De behandeling is destijds niet voldoende geweest. De verdachte heeft zelf het initiatief genomen om een intensieve trauma-behandeling te ondergaan en dat is positief te noemen. Hij heeft verder zijn leven op orde, heeft de steun van een familie-netwerk en er is geen probleem met het gebruik van middelen.”  Bovendien is rekening gehouden met de toepassing van het jeugdstrafrecht. Een psychiater omschrijft hem als “kinderlijk en naïef.”

Verder neemt de rechter mee dat de man zelf ook flink gewond raakte bij de vechtpartij in maart 2022. “Hier een straf opleggen, dient geen redelijk doel. Hij wordt schuldig bevonden maar zonder straf.” Wel moet hij de man die een fles op zijn hoofd kreeg een schadevergoeding betalen van ruim vijftienhonderd euro.

Dit is een artikel van onze mediapartner Rijnmond