Geschokte reacties op snoeihard pleegmeisje-rapport: ‘Ik maak me zorgen om alle kinderen’

“Ik was boos en verdrietig”, laat Vincent Karremans, staatssecretaris Jeugd, weten. “Als je dit leest dan is je tweede reactie ik wil nu weten hoe het staat met de veiligheid van kinderen in Nederland.” Teun Struycken, als staatssecretaris verantwoordelijk voor Rechtsbescherming, was met stomheid geslagen toen hij het rapport had gelezen. “Het is verschrikkelijk, wat is hier veel misgegaan.”

Bart Visser, de woordvoerder van de biologische familie, is blij met wat er op papier staat. “Mensen worden niet beter van rapporten, maar het is goed om te weten dat de biologische moeder het al die tijd goed gezien heeft.” Joost Eerdmans, Tweede Kamerlid voor JA21, is witheet na het lezen van het rapport. “Er is een kind letterlijk vergeten door het systeem.”

Of Enver nog wel door kan gaan met het leveren van de pleegzorg in Vlaardingen is volgens wethouder Jacky Silos, verantwoordelijk voor Zorg en Jeugd, niet aan haar. “Dat is echt aan de inspectie of een instantie wel of niet door kan gaan, dat oordeel volgen wij ook. Maar dit mag nooit meer gebeuren en daar gaat de inspectie heel streng toezicht op houden.”

Enver ‘in gebreke gebleven’

“Dit had nooit mogen gebeuren.” Dat is de reactie van pleegzorgorganisatie Enver op het rapport van de inspecties over het pleegmeisje in Vlaardingen. De pleegzorgmedewerker die verantwoordelijk was voor de begeleiding van het pleeggezin is op non-actief gesteld. “Het ontbrak aan professionele afstand tot het gezin waardoor er een tunnelvisie is ontstaan met desastreuze gevolgen.”

Enver zegt naar aanleiding van de situatie met het pleegmeisje in Vlaardingen al acties te hebben ondernemen. Zo zegt Enver een check te hebben gedaan of de pleegkinderen binnen Enver één-op-één gesprekken hebben gehad. Verder zegt Enver bezig te zijn met een ‘quickscan’ naar ‘ook andere aspecten van veiligheid van pleegkinderen’.

Enver zegt een verbeterplan opgesteld te hebben. Daarbij wordt ingezet op het beter delen van informatie, betere samenwerking in de keten, en de versterking van de rol van de gedragswetenschapper naast de begeleiders.

William Schrikker Stichting: ‘We hebben verzaakt’

De William Schrikker Stichting betreurt de gang van zaken rondom het pleegmeisje in Vlaardingen. “Onze organisatie was verantwoordelijk voor het zicht en de regie op de veiligheid van het meisje en daarin hebben we verzaakt”, erkent bestuurder Pim van Uchelen. “In een organisatie waar medewerkers zich met hart en ziel inzetten voor het veilig en kansrijk opgroeien van kinderen is het onverteerbaar dat dit meisje zo’n triest lot moest ondergaan. Dat raakt ook ons diep en staat ver af van de standaarden die wij als organisatie hoog willen houden.”

De stichting zegt te werken aan een verbeterplan. Daarbij moeten alle jeugdbeschermingsdossiers doorgenomen worden om direct te kunnen constateren wat ‘risico-zaken’ zijn en waar handeling nodig is. Daarnaast wordt het tekortkomen van de stichting bij de situatie van het pleegmeisje besproken binnen de hele organisatie. Volgens de stichting wordt het besproken met bijna duizend jeugdzorgmedewerkers die binnen de William Schrikker Stichting actief zijn.

De knuffelzee bij het Vlaardingse stadhuis na de bijeenkomst voor het pleegmeisje op 31 mei 2024 | Foto: Twee

Raad voor de Kinderbescherming

De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) zegt ‘diep geraakt’ te zijn nu duidelijk is wat het pleegmeisje in Vlaardingen doorstaan heeft. In 2023 was de RvdK verantwoordelijk voor de herscreening van de pleegouders. Daarbij constateren de inspecties dat bij de herscreening niet het vier-ogenprincipe is toegepast. “Inmiddels hebben we onze richtlijn (her)screening hierop aangescherpt, zodat bij de besluitvorming voortaan altijd een collega meekijkt”, reageert de RvdK hierop.

Vanuit het rapport wordt ook duidelijk dat het onderzoek naar de gezagsbeëindiging van de moeder bijna een jaar duurde. Dit terwijl de situatie van het meisje al ernstig was. “We erkennen de conclusie van de inspecties dat dit onderzoek niet tijdig is verricht. De RvdK kampte destijds met lange wachttijden. Die zijn inmiddels aanzienlijk teruggedrongen naar gemiddeld twintig dagen. We zijn er scherp op dat dit zo blijft.”

Rotterdamse wethouder (namens GRJR) is geschokt

De gemeente Vlaardingen maakt onderdeel uit van de Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GRJR), een samenwerkingsverband van meerdere gemeenten dat de jeugdzorg in de regio coördineert en inkoopt. De GRJR koopt de pleegzorg in bij Enver. Voorzitter van de gemeenten in de GRJR is wethouder Ronald Buijt uit Rotterdam. Hij zegt geschokt te zijn na het lezen van het rapport. “Alle signalen over haar situatie zijn door de belangrijkste instanties gemist”, zegt Buijt in een brief aan de gemeenteraad van Rotterdam.

Buijt is kritisch naar de zorgpartijen Enver en de William Schrikker Stichting. “Wij mogen namens de GRJR verwachten dat onze kinderen overal veilig zijn en goed begeleid worden.” Buijt stelt in de brief dat hij als voorzitter van de GRJR vragen heeft gesteld aan de instanties en wil de gemeenteraad van Rotterdam de ruimte geven om daar in commissieverband in maart over door te praten.

Politie: ‘Kritisch naar jezelf kijken’

Ook de politie heeft gereageerd op het verschijnen van het rapport. De politie zegt dat de impact in de samenleving gevoeld is en dat de zaak rondom het pleegmeisje ook binnen de politieorganisatie diepe indruk heeft gemaakt. “Het is in het belang van iedereen en vooral voor kwetsbare betrokkenen, dat alle partijen kritisch naar zichzelf kijken en blijven leren. Zoals bij alle impactvolle zaken kijken we ook naar onszelf. We moeten er met elkaar voor zorgen dat dit soort situaties in de toekomst worden voorkomen.”

Debatten en rechtszaken

Al snel zal het verhaal rondom het Vlaardingse pleegmeisje een vervolg krijgen. In februari wil de Vlaardingse gemeente én de Tweede Kamer al in debat over het rapport. Daarnaast zal op 12 februari de rechtszaak tegen de pleegouders verder gaan, met een nieuwe voorbereidende zitting.