Einde aan overbewoning in Schiedam-West: ‘Uitzondering om overlast te voorkomen’

De opkoopbescherming geldt al sinds 2022 in de wijken Nieuwland en Oost en wordt nu uitgebreid naar West. "Het probleem was al langer bekend, maar de gemeente greep eerder te laat in, waardoor talloze betaalbare koopwoningen in handen kwamen van huisjesmelkers", zegt Dick van Belle, raadslid namens de PvdA. Het unaniem aangenomen voorstel zorgt ervoor dat kopers de eerste vier jaar verplicht zelf in hun woning moeten wonen.

Zelfbewoningsplicht en opkoopbescherming zijn regels die gemeenten kunnen gebruiken om de woningmarkt te beheren. Bij zelfbewoningsplicht moet de koper van een huis het zelf bewonen voor een bepaalde tijd, meestal een paar jaar. Opkoopbescherming voorkomt dat huizen worden gekocht om ze daarna te verhuren, tenzij er een speciale toestemming is. Deze regels zijn bedoeld om te voorkomen dat mensen huizen kopen om er winst mee te maken en om het voor starters en mensen met een gemiddeld inkomen makkelijker te maken om een huis te kopen.

‘Waterbedeffect’

Volgens wethouder Antoinette Laan is de regeling een bewuste beperking van het eigendomsrecht. "Normaal gesproken mag je met je woning doen wat je wilt, maar we maken hier een uitzondering om overlast te voorkomen", legt Laan uit. Het zogenaamde waterbedeffect speelde een belangrijke rol in de beslissing. "We zagen dat na de invoering van de maatregel in Oost en Nieuwland veel investeerders zich naar West verplaatsten", aldus Monique Rotteveel van LOS.

Bewoners van Schiedam-West hebben de afgelopen maanden meermaals aan de bel getrokken over de situatie. "Er wonen steeds nieuwe mensen in een huis, soms drie weken, dan worden ze weer vervangen. Het gaat maar door", vertelt een bewoner. Rotteveel heeft deze signalen ook gehoord van bewoners. "Er zijn gewoon te veel mensen in één huis. Er worden te hoge huren gevraagd. De huurders zijn blij dat ze onderdak hebben en als ze iets zeggen tegen de huurder worden ze bedreigd."

‘Plassen tegen de heg van de buren’

In augustus vertelden bewoners al bij Twee over de situatie in de Fabristraat, een straat in Schiedam-West. “De mensen gaan in de nacht in de tuin zitten. Daar wordt tegen de heg van de buren geplast. Er wordt gedronken en er is harde muziek te horen. Maar melden heeft geen zin, want de politie komt in de nacht niet op tijd om op te treden." Naar aanleiding van deze overlast werd een petitie opgestart die vierhonderd keer werd ondertekend.

Uit onderzoek blijkt dat de opkoopbescherming in Nieuwland en Oost een daling van het aantal opgekochte woningen heeft veroorzaakt. In Schiedam daalde het aantal transacties van 179 in 2021 naar 40 in 2023. Toch waarschuwen onderzoekers dat de effecten niet enorm groot zijn en dat de maatregel niet per se tot een drastische afname van het aantal opgekochte woningen zal leiden.

Zuid en Groenoord

Tijdens de gemeenteraadscommissie van 21 januari gaven meerdere partijen aan dat ze hopen dat de regeling in de toekomst ook in Schiedam-Zuid, Groenoord en mogelijk zelfs de hele stad wordt ingevoerd. Volgens Laan is dat niet mogelijk. "Je moet echt kunnen aantonen dat de overlast zo groot is dat je de beperking van het eigendomsrecht kunt rechtvaardigen. Anders kan dit juridisch worden aangevochten."

Met de invoering van de opkoopbescherming in West hoopt de gemeente de leefbaarheid te verbeteren. "Als er signalen komen dat het probleem zich naar andere wijken verplaatst, dan kunnen we deze regeling uitbreiden. Maar dat moet wel zorgvuldig gebeuren en op basis van feiten", benadrukt Laan. Sommige bewoners in West zijn huiverig of de regeling echt effect gaat hebben in de wijk. "Of dit gaat werken hier, dat moeten we nog maar afwachten. Wij hebben er gewoon last van."