Erfpacht voor Schiedamse huizenbezitters op de schop: ‘Is melkkoe geworden’

Erfpacht houdt in dat de grond onder een woning niet van de bewoner is, maar van de gemeente. De eigenaar van het huis betaalt jaarlijks een vergoeding voor het gebruik van die grond, de zogeheten canon. Die canon staat voor een bepaalde periode vast, maar mag opnieuw worden vastgesteld als die periode afloopt. Omdat grondprijzen sterk zijn gestegen, kan die herziening leiden tot flinke verhogingen van de jaarlijkse betaling. Iets wat veel Schiedammers niet op kunnen hoesten volgens Wijnand de Leeuw, raadslid van de PvdA.

50.000 euro

Naast een herzieningstermijn voor de jaarlijkse bijdrage loopt voor 450 huishoudens in Schiedam ook het erfpachtcontract binnen vijftien jaar af. Dat kan financiële gevolgen hebben, bijvoorbeeld bij de verkoop van een huis. Als een erfpachtcontract binnen twintig jaar afloopt, geven banken vaak geen volledige hypotheek meer. Banken verstrekken namelijk een hypotheek voor maximaal twee keer de loop van de resterende erfpachttermijn.

Huiseigenaren moeten door de huidige regeling soms eerst de grond kopen van de gemeente om hun huis überhaupt te kunnen verkopen. Als het om eigen grond gaat verleent een bank wel een hypotheek. Bewoner Ben uit de Woudhoek betaalde bijvoorbeeld bijna 50.000 euro om zijn woning verkoopbaar te maken.

Eeuwigdurend

Het nieuwe erfpachtbeleid moet deze situatie verbeteren. Een van de voorgestelde maatregelen is de mogelijkheid om tijdelijke erfpacht om te zetten naar eeuwigdurende erfpacht. Daarmee verdwijnt de einddatum van het contract, en krijgen banken meer zekerheid. De gemeente wil bewoners van wie het contract binnen vijftien jaar afloopt actief een aanbod doen voor zo’n omzetting. Ook kunnen mensen bij de gemeente zelf een aanvraag indienen om het tijdelijke contract om te zetten naar een eeuwigdurend contract.

Daarnaast wordt het mogelijk om de canon niet ineens, maar jaarlijks een beetje te verhogen. Dat heet jaarlijkse indexering. Huiseigenaren kunnen op die manier geleidelijk wennen aan stijgende kosten, zonder dat er in één keer een flinke verhoging plaatsvindt bij het aflopen van de termijn. Ook komt er de mogelijkheid van een ‘klimcanon’. Die spreidt een verhoging uit over zeven tot tien jaar. Het doel hiervan is om tijdelijke financiële problemen op te vangen.

De Kastelenbuurt in Schiedam | Foto: Twee

‘Nu duidelijkheid’

De VVD-fractie in Schiedam ziet in het voorstel een oplossing voor de problemen rond verkoopbaarheid van woningen. “Wij zijn blij dat er nu duidelijkheid komt over wat mensen kunnen verwachten”, zegt raadslid Youri Volkman. “Het recht van erfpacht loopt af, banken doen moeilijk, en de verkoop van woningen stokt. Dat pakken we met dit voorstel aan.”

'Dit beleid dient de belangen van banken'

De PvdA is kritisch is op het voorstel. Raadslid Wijnand de Leeuw zegt in een reactie bij Twee: “We krijgen dagelijks berichten van mensen die de hoge erfpacht niet meer kunnen opbrengen. Het voorstel van de wethouder doet daar niets aan. Dit beleid lijkt vooral de belangen van banken te dienen, niet die van bewoners. Erfpacht prima. Het is de belofte dat je een huis goedkoper kan kopen, omdat je de grond er niet bij hoeft te kopen. Nu veertig jaar later is het een melkkoe geworden. We gaan nu mensen met goedkoper huis extra zwaar belasten.”

Hoewel Volkman zegt blij te zijn met het huidige voorstel, staat hij open om in gesprek te gaan over de verlaging van de erfpacht. “Als partijen in de raad vinden dat de canons de pan uitrijzen, dan heb jij bij de VVD een goede gesprekspartner. Mits het financieel haalbaar is voor de gemeente", aldus Volkman in gesprek met Twee.

VvE

Voor bewoners van een appartementencomplex die onderdeel is van een Vereniging van Eigenaars (VvE) werkt het anders. Zij kunnen niet zelfstandig hun contract omzetten naar een eeuwigdurend contract. Volgens de gemeente zal dit alleen via een gezamenlijke aanvraag van de VvE kunnen, wat de praktijk ingewikkelder maakt, omdat alle bewoners het met het overzetten eens moeten zijn. Volkman ziet dat op dit moment VvE’s nog geen last hebben van aflopende contracten, maar wil wel vinger aan de pols houden. “Als VvE’s ook in de problemen komen moet de wethouder met ze in gesprek. Het liefst proactief.”

Op 1 juli bespreekt de gemeenteraad het erfpachtvoorstel inhoudelijk in de commissievergadering. De stemming volgt op 15 juli.