Zes nesten van Aziatische hoornaars verwijderd, maar geen structurele financiering

De Aziatische hoornaar is een exoot die oorspronkelijk niet in Nederland voorkomt. Het insect, dat zich razendsnel verspreidt in Nederland, bedreigt honingbijen, vlinders en andere inheemse insecten. Daarnaast kan de wesp agressief reageren bij verstoring van zijn nest, wat gezondheidsrisico’s oplevert voor mensen in de omgeving.

Vermenigvuldiging

In het jaar 2024 hebben de Schiedamse Stadsimkers onder leiding van expert Elly Rietdijk een nest verwijderd. In de zomer van 2025 zijn er zes nesten verwijderd. “Er wordt gezegd: Als er een nest blijft hangen, dan worden daar 500 koninginnen geproduceerd. In een winter blijft er zo’n 10 procent in leven. Dan is een toename van één naar zes nesten niet zo gek”, legt Aziatische hoornaar expert Elly Rietdijk uit.

Inmiddels heeft Rietdijk nog een nest gevonden aan de Tuinlaan in Schiedam. “Ook bij het ziekenhuis hebben wij nog vermoedens van een tweede nest”, legt ze uit. Het eerstgenoemde nest bevindt zich op een lastige locatie op particulier terrein.

“De ideale situatie zou zijn als we de ‘beslissing’ weghalen. Dat we een nest zien, en hup, weghalen.” - Schiedamse stadsimker Elly Rietdijk

Financiële aanvragen

“Het eerste nest dat we verwijderd hebben is gefinancierd door de gemeente. Ook het nest op de BK-laan en het ziekenhuis”, legt Elly uit. Wanneer de Schiedamse Stadsimkers een nest opgespoord hebben, dienen zij eerst een aanvraag in bij de gemeente Schiedam om het verwijderen te financieren. Bij ieder nest is het de vraag of het verwijderen financieel ondersteund wordt.

Tot frustratie van Rietdijk: “Het wordt tijd dat het structureel wordt. Het gaat nu over zoveel schijven. Dat is een bureaucratische toestand.” Het pas ontdekte nest aan de Tuinlaan had al verwijderd kunnen worden, maar de stadsimker wacht nog op bureaucratische toestemming. “Er wonen heel veel mensen om dit nest heen. Allerlei achtertuinen omringen het nest. Hoe nu verder? Als we direct bellen, dan kan de bestrijder overmorgen. Dan hebben wij de financiering nog niet rond”, legt de Schiedamse uit.

De stadsimker pleit voor een structurele oplossing: “De ideale situatie zou zijn als we de ‘beslissing’ weghalen. Dat we een nest zien, en hup, weghalen.”

Een verwijderd hoornaarsnest | Foto: Twee

Geen bestrijding meer door de provincie

De gemeente Schiedam erkent de toename van het aantal meldingen van Aziatische hoornaars. “Van oudsher is het de taak van de  provincie Zuid-Holland om de exoot te bestrijden. Daar zijn zij mee gestopt, zonder daar nadere afspraken over te maken met de gemeente Schiedam. De provincie bestreed de insect, wat een wettelijke taak is vanuit EU richtlijnen”, legt de gemeente uit.

Sinds vorig jaar heeft de provincie Zuid-Holland besloten alleen nog boven de A12, dus niet in Schiedam of Vlaardingen, de hoornaar te bestrijden. “Op basis van onderzoek blijkt dat de Aziatische hoornaar al zo wijdverspreid dat het volledig verwijderen uit Zuid Holland geen optie is en de biodiversiteit niet significant wordt aangetast”, legt de provincie uit na vragen van de statenleden. De gemeente Schiedam reageert hierop als volgt: “Dit is vreemd omdat de Aziatische hoornaar simpel naar het noorden vliegt en door het gebrek aan bestrijding onder de lijn van de A12 neemt de omvang van de populatie toe.”

De gemeente kijkt onder andere naar de noodzaak om het nest te verwijderen vanuit het perspectief van de veiligheid. - gemeente Schiedam

‘Een afwegingskader’

Door dit besluit van de provincie zijn de Schiedamse stadsimkers automatisch verantwoordelijk geworden voor de signalering en bestrijding van de hoornaarnesten. Voor de financiering hiervan zijn geen harde afspraken gemaakt. Vooralsnog springt de gemeente Schiedam financieel bij. De gemeente lijkt echter geen voorstander te zijn van een structurele financiering.

“In veel gevallen neemt de gemeente de kosten die hiervoor worden gemaakt op zich, maar soms ook niet. De gemeente kijkt onder andere naar de noodzaak om het nest te verwijderen vanuit het perspectief van de veiligheid. De stadsecoloog heeft hierin een adviserende rol. Wij kijken bijvoorbeeld of het nest dicht op een speeltuin zit. Deze werkwijze is spontaan gegroeid. Wij zien dat met de toename van dit verschijnsel een afwegingskader nodig is, daar wordt aan gewerkt.”

De gemeente wil dus structuur aanbrengen in het beleid rondom de hoornaar. Beslissingen over financiering zullen per aanvraag gemaakt worden, structurele financiering ligt niet in de lijn der verwachting, stelt de gemeente.