Pleegouders lijken schuldbewust, maar hebben geen antwoord op belangrijkste vraag

In een bomvolle rechtszaal komen Daisy W. en John van den B. binnen, zichtbaar onder de indruk. John heeft dezelfde zwarte hoodie aan als in begin oktober. Daisy is iets lichter gekleed. Ze kijken elkaar gedurende de zitting geen seconde aan. Na een pauze gaat Daisy weer zitten op hetzelfde bankje als John. Ze komt net iets te dicht bij John, merkt ze. Snel schuift ze weg van hem.

De eerste dag van de rechtszaak staat in het teken van het stellen van vragen aan de pleegouders. De meeste tijd wordt genomen voor de zaak waarin de twee verdacht worden van het mishandelen van het Vlaardingse pleegmeisje. Ook zouden ze haar van haar vrijheid hebben beroofd en haar in hulpeloze toestand hebben gebracht. De hele dag is het ijzig stil in de rechtbank, met af en toe verbaasde geluiden vanaf de publieke tribune.

Straffen

Pleegvader John lijkt enerzijds spijt te betuigen. In zijn manier van opvoeden staat straffen centraal. “Het begon met in de hoek staan”, vertelt hij. “Maar ze wilde niet luisteren. Als ik iets van haar vroeg deed ze juist het tegenovergestelde.” Later werden de straffen zwaarder: van het doen van de afwas, tot vastbinden en opsluiten. “Op een gegeven moment ben je door je straffen heen.”

Halverwege de dag begint de rechter met een huiveringwekkende opsomming van bijna een half uur. Er worden foto’s opgesomd van december 2023 tot en met mei 2024. Tientallen foto’s van het pleegmeisje die op haar kamer is vastgebonden. Het begint met touw, vervolgens kettingen en later maakt John zelf een kooi van een lekbak en lange stokken. Ook was er een stroomkastje aan verbonden. “Zodat ze zou denken dat er stroom op stond.”

John zegt dat hij door de conflicten met het pleegmeisje ‘de realiteit is verloren’. “Zij heeft geen schuld, ik had het moeten zien. Ik zag niet meer wat goed en fout was.” Daisy zegt dat ze wilde ingrijpen. “Ik wilde met John praten, maar toen begon hij me te slaan. Ik stond op het punt om de kinderen te pakken en weg te gaan. Maar beneden bleef ik verstijfd in de gang staan en ging ik dus niet."

Daisy beantwoordt weinig van de vragen. Veel van de antwoorden worden ‘gekaapt’ door John, die gedurende de zaak steeds bozer wordt.

Wat gebeurde er 20 mei 2024?

Het vastbinden, het opsluiten en het straffen van het Vlaardingse pleegmeisje wordt toegegeven door John. Maar in de nacht van 20 op 21 mei komt het meisje zwaargewond in het ziekenhuis terecht. “Het is letsel wat een kind zichzelf niet kan toebrengen. Gebroken ribben, gebroken ruggenwervels en bloedingen in de hersenen. Wat is er nou gebeurd op 20 mei 2024?” John en Daisy zeggen niet te weten hoe het is gekomen.

“Ik hoorde rond 21:30, 22:00 uur een bonk", vertelt John. "Ik dacht dat de kinderen aan het ravotten waren, dus ik schreeuwde dat ze moesten slapen. Rond 00:00 uur kwam ik boven en zag ik haar liggen. Ze keek me aan en bewoog niet. Ik pakte haar en ik merkte dat ze slap was.” Daisy zegt niet te weten hoe het meisje aan het letsel is gekomen. John: “Ik weet in ieder geval dat ik het niet gedaan heb.” Die nacht zei John in het ziekenhuis dat ze van de trap was gevallen.

Voorafgaand aan die 20ste mei is het meisje steeds heftiger vastgezet, blijkt uit de foto’s die de rechter doorneemt. Op 15 mei zit het pleegmeisje ineens niet meer in een kooi, maar ligt ze sterk vermagerd op een matras. De rechter vraagt zich af: “Heeft ze überhaupt nog rondgelopen tussen 15 en 20 mei?” Volgens John wel. “Dat heeft het andere pleegkind verklaard.”

Maar waarom worden er dan van 8 tot en met 14 mei de volgende zoektermen door beide pleegouders ingevoerd in Google? ‘Diepe bewusteloosheid’, ‘Flauwvallen hoe wakker maken’, ‘Hartslag kind 160’ en ‘Hoe gevaarlijk is bewusteloosheid?’ Volgens John kwam dat omdat het pleegmeisje vaak hartaanvallen ‘naspeelde’. Volgens Daisy kwam het doordat haar moeder in het ziekenhuis was beland. De waarheid blijft in het midden liggen.

De rechtbank in Rotterdam | Foto: Twee

Vuilnis weggebracht of sporen uitgewist?

Wat er dus precies is gebeurd is dus onduidelijk. Duidelijk is wel dat de pleegouders op 20 mei om 21:30 uur via de achtertuin wegliepen met spullen van het pleegmeisje. Op camerabeelden is te zien dat de twee met vuilniszakken en boodschappentassen lopen gevuld met onder andere bebloede tie-wraps, plukken haar en luiers. Ook werden de lekbak en de stokken, de zelfgemaakte kooi, weggebracht.

Volgens John is het allemaal toeval. “Wij gingen de hond uitlaten en dan brengen we vaak ook het vuil weg. De lekbak was niet meer nodig want het ging redelijk goed met haar gedrag.” Met andere woorden: het straffen was niet meer nodig, omdat het pleegmeisje zich wel gedroeg ‘zoals het moest’. “Ze deed wat ik vroeg, dus het doel was bereikt”, aldus John. Let wel: dit was een paar uur voordat het meisje in het ziekenhuis aankomt. Ze lag in een coma waar ze een maand later pas uit komt. 

Volgens John heeft het pleegmeisje meerdere malen gezegd dat ze dood wilde. “Ze wilde uit het raam springen en zichzelf verwonden", vandaar dat hij haar 'vastzette'. "Ik zat op een gegeven moment drie uur met haar in mijn armen, omdat ze zichzelf wat aan wilde doen. Ik kan niet 24 uur met haar in mijn armen zitten." De rechter reageert snel: "Maar je kan haar ook niet 24 uur opsluiten."

‘Luikjes gaan een beetje dicht’

In het laatste uur van de behandeling wordt ingezoomd op de vermeende mishandelingen tegen het zusje van het pleegmeisje en de Syrische jongens die in het gezin woonden. Het zusje zou enorm veel huilen. Dit tot frustratie van de pleegouders, is te lezen in appjes: 'Gewoon een klap op haar reet geven', 'Gewoon zeggen dat ze haar bek moet houden', 'Dit ding krijst alleen maar' en 'T*fuskind zeg'.

Dan komt er een omslag in de antwoorden van John. In 2015 zijn de twee begonnen als pleeggezin, terwijl ze een schuld van 60.000 euro hadden. “Deed u het voor het geld?”, vraagt de rechter. Daar raakt John geïrriteerd van: "We wisten niet eens dat we een vergoeding zouden krijgen."

Volgens John was alles goed en wel, tot de Syrische jongetjes in huis kwamen. "De eerste jaren was er niks aan de hand. Vervolgens krijgen we die drie jongetjes in huis, die zich enorm misdragen. Eén daarvan sturen wij na twee weken zelf al weg, daarna gaat het verder mis. Vervolgens nemen we, uit de goedheid van ons hart, nog twee meisjes in huis. Deze meisjes hadden dezelfde kwalen als die jongens." Waar hij eerder het pleegmeisje ‘geen enkele schuld’ gaf, lijkt dat nu wel anders.

Daarna zegt John op iedere vraag steevast: “Ik houd het bij mijn eerder gegeven verklaring.” Dit tot teleurstelling van de rechter: "De luiken gaan een beetje dicht geloof ik." Volgens John worden er allerlei aannames gedaan die niet waar zijn. "Ik ben er een beetje klaar mee", zegt hij. "Er worden dingen uitgepikt waardoor het verhaal 6000 malen groter lijkt. Als jullie me niet geloven, dan heeft het geen zin om te praten. Het is goed zo." Daisy geeft nog wat korte antwoordjes, maar wordt ook steeds stiller.

De zaak gaat vrijdagochtend vanaf 09:00 uur weer verder. Eerst zullen deskundigen van het Pieter Baan Centrum aan het woord komen over de psychische status van de pleegouders. Daarna zullen meerdere ouders van de pleegkinderen een slachtofferverklaring voorlezen. Tot slot is het woord aan de officier van justitie, die uiteindelijk ook de strafeis bekend zal maken. Dinsdag is er ook nog een zitting, dan zijn de advocaten aan het woord.

Alle details over de rechtszaak nalezen? Bekijk het bijgehouden liveblog van de rechtszaak.