Bezuinigingen op cultuur teruggedraaid, geen geld voor museummolen en Coöperatiemuseum

De problemen ontstonden in de aanloop naar dit besluit door een verschuiving binnen het subsidiebudget. In de nieuwe cultuurvisie werd bepaald dat de drie grootste instellingen, de Bibliotheek Schiedam, het Stedelijk Museum en Theater aan de Schie, binnen het basisprogramma zouden vallen en extra geld zouden krijgen. Deze toename werd gedekt door een vermindering van ruim zes ton binnen de drie focusprogramma’s, waar juist de kleinere en middelgrote instellingen onder vallen. Voor veel instellingen betekende dat dat hun positief beoordeelde plannen niet volledig gefinancierd konden worden, of in sommige gevallen zelfs helemaal niet, ondanks een positief advies.

‘Omgekeerde Robin Hood’

Voor het Jenevermuseum zijn de gevolgen zichtbaar. Directeur Arij Groenewegen liet in aanloop naar het besluit weten dat het museum door een tekort van 135.000 euro gedwongen zou zijn om Molen De Walvisch te sluiten. Ook zouden rondleidingen voor scholen verdwijnen en moest een groot deel van de collectie worden afgestoten. Het museum wees erop dat het eigen inkomsten juist had verhoogd en efficiënter was gaan werken. “Het lijkt alsof er een omgekeerde Robin Hood bezig is in de stad”, zegt Groenewegen over het verplaatsen van de budgetten van de kleine naar de grote instellingen.  Hoe het museum de nu toegekende subsidie precies kan inzetten, is nog onderwerp van overleg. Zo betekent dit niet dat molen De Walvisch open kan blijven. Hiervoor is geld nodig uit een van de andere culturele potjes, hierop is de aanvraag van het Jenevermuseum wel afgewezen. 

Ook Stichting De Schiedamse Molens spreekt haar zorgen uit. Voorzitter Hans van der Vlist wees op de samenhang tussen molens, rondvaarten en het Jenevermuseum en benadrukte dat De Walvisch de enige molen is die vrij toegankelijk is voor Schiedammers. Hij riep op tot samenwerking om “de pijn te verzachten”, omdat de molen deels afhankelijk is van de bemanning door het Jenevermuseum. De stichting zelf staat buiten het cultuurpotje, maar wordt wel geraakt door de kettingreactie die dreigde te ontstaan. Bij de Schiedamse rondvaartboten klikt dezelfde bezorgdheid. Zij wijzen op hun verbondenheid met De Walvisch en vroegen de gemeente de bezuinigingen te heroverwegen. 

‘Nagelstudio of tattoo-shop’

Binnen de gemeenteraad klonk eveneens kritiek op de gevolgen. PvdA-raadslid Dick van Belle wees op de grote impact, vooral voor instellingen zoals het Jenevermuseum en het Coöperatiemuseum, dat zijn aanvraag volledig afgewezen zag worden. Ze gaan daarmee van 15.000 euro naar 0 euro. “Het onderhouden van ons historische pand wordt de grootste opgave. We zullen uiteindelijk de deuren moeten sluiten. Misschien wordt het wel een nagelstudio of een tattoo-shop. Dat is geen verrijking van het Museumkwartier”, vertelt Fred van Wieringen van het Coöperatiemuseum.

Wethouder Hamerslag noemde in zijn toelichting het terugdraaien van de bezuinigingen noodzakelijk binnen de grenzen van het beschikbare budget. “Wat we niet hebben, kunnen we niet uitgeven”, zegt hij, maar tegelijk benadrukte hij dat hij “de instellingen die onder de zaaglijn vielen” wilde redden. De nu toegezegde toekenning geldt voor twee jaar. Instellingen met een negatief advies blijven buiten de regeling, omdat deze volgens de wethouder niet subsidiabel zijn op basis van de criteria. Ook vindt hij dat Molen de Walvisch met dit bedrag mogelijk wel kan openblijven en dat hij hierover in gesprek wil met het Jenevermuseum, zegt hij tegen Twee. 

Maatwerk

Dit roept tot veel onvrede bij de raad. Ze zeggen dat Hamerslag heeft toegezegd om ervoor te zorgen dat de culturele instellingen niet zouden omvallen en dat er voor hen maatwerk zou komen, maar dat hij dit nu niet nakomt. Hamerslag zegt dat hij enkel heeft toegezegd dat hij ervoor gaat zorgen dat culturele instellingen met een positief worden behouden van omvallen. “Iedere instelling die hiermee te maken krijgt doet mij pijn.”

Arij Groenewegen van het Jenevermuseum hoopt dat er vanuit de raad nog hulp komt voor de culturele sector om de molen open te houden. De raad kan tijdens de raadsvergadering op 16 december terugkomen op aanpassingen van het beleid, dat is de laatste vergadering voor het einde van het jaar.